Zakonom o radu (“Sl. glasnik RS”, br. 24/2005, 61/2005, 54/2009, 32/2013 i 75/2014 – dalje: Zakon), u članu 120. stav 1. Data je mogućnost poslodavcu da opštim aktom, odnosno ugovorom o radu može da utvrdi pravo zaposlenih na jubilarnu nagradu i solidarnu pomoć.
Poslodavci koji imaju opšti akt (kolektivni ugovor ili pravilnik o radu) mogu ova prava da utvrde tim aktom, a poslodavci koji nemaju opšti akt to mogu ugovoriti ugovorom o radu sa svakim zaposlenim.
Nezavisno kojim aktom će biti utvrđena, ova primanja zaposlenih ne čine zaradu. Naime, odredbom člana 105. stav 3. Zakona, utvrđeno je da se pod zaradom, u smislu ovog člana, smatraju sva primanja iz radnog odnosa, osim primanja iz člana 14, člana 42. stav 3. tač. 4) i 5), člana 118. tač 1-4), člana 119, člana 120. tačka 1) i člana 158. ovog zakona. Pošto su jubilarne nagrade i solidarne pomoći, kao primanje zaposlenih, utvrđene članom 120. tačka 1. znači da prema navedenoj odredbi člana 105. stav 3. Zakona, ne čine zaradu zaposlenog.
1. Jubilarna nagrada
Zakonom (član120. tačka 1) nije propisana obaveza poslodavca da zaposlenom obezbedi isplatu jubilarne nagrade, već da, ukoliko ima nameru da vrši isplatu jubilarne nagrade zaposlenima, svojim opštim aktom, odnosno ugovorom o radu može da utvrdi pravo zaposlenog na jubilarnu nagradu. Ukoliko poslodavac svojim opštim aktom, odnosno ugovorom o radu utvrdi pravo zaposlenog na jubilarnu nagradu, tada ima i obavezu da to pravo obezbedi zaposlenom i isplati. Iz te predostrožnosti, u praksi se često događa da poslodavci ovu vrstu primanja (jubilarnu nagradu i solidarnu pomoć) i u svom opštem aktu, odnosno ugovoru o radu utvrđuju kao mogućnost za isplatu u zavisnosti od stečenih uslova za isplatu gde se uglavnom misli na finansijske uslove.
Opštim aktom, odnosno ugovorom o radu, utvrđuje se:
– visina jubilarne nagrade,
– uslovi pod kojima se daje,
– način i vreme isplate, kao i
– druga merila i kriterijumi koji su uslov za ostvarivanje ovog prava.
Jubilarne nagrade najčešće se isplaćuju za određene jubileje, godine rada kod poslodavca (10, 20, 30 godina i sl) ili povodom jubileja osnivanja preduzeća, odnosno jubilarne godine poslovanja poslodavca.
To znači da će pravno lice vršiti isplatu jubilarne nagrade samo ukoliko je svojim opštim aktom, odnosno ugovorom o radu utvrdilo pravo zaposlenog na isplatu jubilarne nagrade.
Primanja zaposlenih po osnovu jubilarne nagrade ne predstavljaju zaradu, saglasno odredbama člana 105. stav 3. Zakona, pa na osnovu toga primanja na ime jubilarne nagrade ne podležu obavezi obračuna i plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje.
Prema članu 18. stav 1. tačka 7) Zakona o porezu na dohodak građana jubilarna nagrada je izuzeta od oporezivanja do iznosa od 19.567,00 dinara godišnje. Prilikom isplate jubilarne nagrade zaposlenom preko neoporezivog iznosa poslodavac plaća porez na zarade po stopi od 10%. Radi obračuna poreza, vrednost neoporezivog iznosa preračunava se na bruto iznos po formuli.
