1. Godišnji porez na dohodak građana
Godišnji porez na dohodak građana plaćaju fizička lica koja su u kalendarskoj godini ostvarila dohodak veći od trostrukog iznosa prosečne godišnje zarade po zaposlenom isplaćene u Republici Srbiji u godini za koju se utvrđuje porez, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike, u skladu sa odredbom člana 87. stav 1. Zakona o porezu na dohodak građana („Službeni glasnik RS”, br. 24/01, 80/02, 80/02-dr. zakon, 135/04, 62/06, 65/06-ispravka, 31/09, 44/09, 18/10, 50/11, 91/11-US, 93/12, 114/12-US, 47/13, 48/13-ispravka, 108/13, 57/14, 68/14-dr. zakon, 112/15, 113/17, 95/18 i 86/19 – u daljem tekstu: Zakon).
2. Poreski obveznici
Saglasno članu 87. stav 1. Zakona, obveznici godišnjeg poreza na dohodak građana su fizička lica koja su u kalendarskoj godini ostvarila dohodak veći od trostrukog iznosa prosečne godišnje zarade po zaposlenom isplaćene u Republici Srbiji u godini za koju se utvrđuje porez, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike, i to:
- rezidenti za dohodak ostvaren na teritoriji Republike Srbije i u drugoj državi;
- nerezidenti za dohodak ostvaren na teritoriji Republike Srbije.
3. Neoporezivi iznos
Neoporezivi iznos dohotka za 2019. godinu je 2.729.304 dinara i jednak je visini trostrukog iznosa prosečne godišnje zarade po zaposlenom u Republici Srbiji u 2019. godini, prema podacima republičkog organa nadležnog za poslove statistike. Prema podatku epubličkog zavoda za statistiku, objavljenom u „Službenom glasniku RS”, broj 16/20, prosečna godišnja zarada po zaposlenom u Republici Srbiji za 2019. godini iznosi 909.768 dinara.
4. Prihodi koji se oporezuju
Prema odredbama člana 87. stav 2. Zakona, predmet oporezivanja godišnjim porezom na dohodak građana za 2019. godinu su prihodi koji su isplaćeni (ostvareni) u periodu od 1. januara zaključno sa 31. decembrom 2019. godine, nezavisno od toga za koji su period isplaćeni, i to:
- zarada iz čl. 13. do 15b Zakona;
- oporezivi prihod od samostalne delatnosti iz člana 33. stav 2. i člana 40. Zakona;
- oporezivi prihod od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine iz čl. 55. i 60. Zakona;
- oporezivi prihod od nepokretnosti iz člana 65v Zakona;
- oporezivi prihod od davanja u zakup pokretnih stvari iz člana 82. st. 3. i 4.Zakona;
- oporezivi prihod sportista i sportskih stručnjaka iz člana 84a Zakona;
- oporezivi prihod od pružanja ugostiteljskih usluga iz člana 84b Zakona;
- prihodi po osnovima iz tač. 1) do 6) i tačke 7), ostvareni i oporezovani u drugoj državi za obveznike iz člana 87. stav 1. tačka 1) Zakona.
5. Prihodi koji se umanjuju za plaćeni porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje
Prema odredbi člana 87. stav 3. Zakona, zarada, oporezivi prihod od samostalne delatnosti za preduzetnike paušalce, oporezivi prihod od autorskih i srodnih prava i prava industrijske svojine, oporezivi prihod sportista i sportskih stručnjaka I oporezivi drugi prihodi iz člana 85. Zakona, umanjuju se za porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje plaćene u Republici Srbiji na teret lica koje je ostvarilo zaradu, odnosno oporezive prihode, a ostali oporezivi prihodi koji su predmet oporezivanja godišnjim porezom – oporezivi prihod od samostalne delatnosti za preduzetnike koji vode poslovne knjige a nisu se opredelili za ličnu zaradu, oporezivi prihod od nepokretnosti, oporezivi prihod od davanja u zakup pokretnih stvari i oporezivi prihodi od pružanja ugostiteljskih usluga – umanjuju se za porez plaćen na te prihode u Republici Srbiji. Za preduzetnike koji vode poslovne knjige a koji su se opredelili za ličnu zaradu, zarada se umanjuje za porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje plaćene u Republici Srbiji na teret tog preduzetnika, a oporezivi prihod iz člana 33. stav 2. Zakona koji ostvari od samostalne delatnosti umanjuje se za porez plaćen na te prihode u Republici Srbiji.
Po osnovu prihoda od samostalne delatnosti za preduzetnike paušalce oporezivi prihod umanjuje se za porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje koji su u Republici Srbiji plaćeni na paušalno utvrđeni prihod za koji se utvrđuje godišnji porez. Za preduzetnike koji vode poslovne knjige, a nisu se opredelili za ličnu zaradu, oporezivi prihod od samostalne delatnosti umanjuje se za porez koji je u Republici Srbiji plaćen na prihod od samostalne delatnosti za koji se utvrđuje godišnji porez, a za preduzetnike koji vode poslovne knjige i opredelili su se za ličnu zaradu, oporezivi prihod od samostalne delatnosti umanjuje se za porez plaćen u Republici Srbiji na prihod od samostalne delatnosti za koji se utvrđuje godišnji porez i uvećava se za iznos isplaćene lične zarade (umanjene za porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje plaćene u Republici Srbiji na teret tog preduzetnika) koja je predmet oporezivanja godišnjim porezom.
Dakle, za porez na dohodak građana i doprinose za obavezno socijalno osiguranje plaćene u Republici Srbiji na teret lica koje je ostvarilo prihod umanjuju se:
- zarada, odnosno lična zarada preduzetnika i preduzetnika poljoprivrednika,
- oporezivi prihod od samostalne delatnosti za preduzetnike paušalce,
- oporezivi prihod sportista i sportskih stručnjaka, i
- oporezivi drugi prihodi iz člana 85. Zakona.
Za porez na dohodak građana koji je plaćen u Republici Srbiji umanjuju se sledeći prihodi:
- oporezivi prihod od samostalne delatnosti za preduzetnike koji vode poslovne knjige,
- oporezivi prihod od nepokretnosti,
- oporezivi prihod od davanja u zakup pokretnih stvari,
- oporezivi prihodi od pružanja ugostiteljskih usluga, i
- oporezivi drugi prihodi iz člana 85. Zakona.
Prihodi fizičkog lica – rezidenta Republike Srbije koji su ostvareni I oporezovani u drugoj državi, umanjuju se za porez plaćen u toj drugoj državi (član 87. stav 5. Zakona).
U slučaju da su doprinosi za obavezno socijalno osiguranje u toku 2019. Godine plaćeni iz osnovice koja prelazi iznos najviše godišnje osnovice doprinosa od 4.100.700 dinara, obveznik ima pravo na povraćaj više plaćenog iznosa doprinosa saglasno Zakonu o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje („Službeni glasnik RS”, br. 84/04, 61/05, 62/06, 5/09, 52/11, 101/11, 47/13, 108/13, 57/14, 68/14-dr. zakon, 112/15, 113/17, 95/18 i 86/19).
Iznos najviše godišnje osnovice doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za 2019. godinu iznosi 4.100.700 dinara („Službeni glasnik RS”, broj 104/18). Prema odredbi člana 87. stav 4. Zakona, dohodak koji se oporezuje godišnjim porezom uvećava se za iznos koji se, u kalendarskoj godini za koju se utvrđuje godišnji porez, obvezniku isplati po osnovu povraćaja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje u skladu sa zakonom kojim se uređuju doprinosi za obavezno socijalno osiguranje. Saglasno tome, iznos koji je u 2019. godini obvezniku isplaćen po osnovu povraćaja više plaćenih doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, uračunava se u dohodak koji se oporezuje godišnjim porezom za 2019. godinu. Dohodak za oporezivanje ne uvećava se za iznos koji je u 2019. godini obveznik ostvario po osnovu povraćaja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje zaključno za 2012. godinu, shodno odredbi člana 71. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak građana („Službeni glasnik RS”, broj 47/13).
6. Dohodak za oporezivanje
Saglasno odredbi člana 87. stav 6. Zakona, dohodak za oporezivanje čini razlika između dohotka utvrđenog u skladu sa st. 2. do 5. ovog člana i neoporezivog iznosa iz stava 1. istog člana Zakona.
To znači, da se dohodak za oporezivanje utvrđuje kao razlika između godišnjeg zbira prihoda (koji su predmet oporezivanja godišnjim porezom na dohodak građana, uvećanog za iznos koji se obvezniku isplati po osnovu povraćaja doprinosa) ostvarenog u 2019. godini umanjenog za porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje plaćene na prihod koji je ostvaren u toj kalendarskoj godini ineoporezivog iznosa od 2.729.304 dinara.
7. Poreska osnovica
Poresku osnovicu za plaćanje godišnjeg poreza na dohodak građana predstavlja oporezivi dohodak, saglasno odredbama člana 88. Zakona. Oporezivi dohodak čini razlika između dohotka za oporezivanje i ličnih odbitaka iz člana 88. stav 1. Zakona. Prema članu 88. stav 1. Zakona, obveznik godišnjeg poreza na dohodak građana ima pravo na lične odbitke koji iznose:
- za obveznika – 40% od prosečne godišnje zarade po zaposlenom, što iznosi 363.907 dinara;
- za izdržavanog člana porodice – 15% od prosečne godišnje zarade po zaposlenom, po članu, što iznosi 136.465 dinara.
Ukupan iznos ličnih odbitaka ne može biti veći od 50% dohotka za oporezivanje.
Ako su dva ili više članova porodice obveznici godišnjeg poreza na dohodak građana, odbitak za izdržavane članove porodice može da ostvari samo jedan obveznik.
8. Poreska stopa
Prema odredbi člana 89. Zakona, godišnji porez na dohodak građana obračunava se i plaća po propisanoj poreskoj stopi. Naime, za poreskog obveznika koji je u kalendarskoj godini ostvario oporezivi dohodak do šestostruke prosečne godišnje zarade, stopa godišnjeg poreza je 10%.
Ukoliko je poreski obveznik ostvario oporezivi dohodak koji je viši od šestostruke prosečne godišnje zarade, na iznos koji je viši od šestostruke prosečne godišnje zarade primenjuje se stopa godišnjeg poreza od 15%.
Prema tome, ako je poreski obveznik ostvario oporezivi dohodak u iznosu:
- do 5.458.608 dinara – primenjuje se poreska stopa od 10%;
- preko 5.458.608 dinara – primenjuje se poreska stopa od 10% na iznos do 5.458.608 dinara, a poreska stopa od 15% na iznos preko 5.458.608 dinara.
9. Poreska prijava
Poreska prijava za utvrđivanje godišnjeg poreza na dohodak građana za 2019. godinu podnosi se na Obrascu PPDG-2R – Poreska prijava za utvrđivanje godišnjeg poreza na dohodak građana za ____ godinu, koji je propisan Pravilnikom o obrascima poreskih prijava za utvrđivanje poreza na dohodak građana koji se plaća po rešenju („Službeni glasnik RS”, br. 90/17, 38/18 i 20/19).
Poresku prijavu na Obrascu PPDG-2R poreski obveznik može da podnese u elektronskom obliku ili u pismenom obliku – neposredno ili putem pošte. U elektronskom obliku poreska prijava se podnosi upotrebom elektronskih servisa Poreske uprave, na način propisan pravilnikom kojim se uređuje podnošenje poreske prijave elektronskim putem.
U pismenom obliku poresku prijavu obveznik – rezident može da podnosi neposredno ili putem pošte, organizacionoj jedinici Poreske uprave nadležnoj za teritoriju na kojoj ima prebivalište, odnosno boravište.
Nerezidentni obveznik preko poreskog punomoćnika određenog u skladu sa Zakonom o poreskom postupku i poreskoj administraciji („Službeni glasnik RS”, br. 80/02, 84/02-ispravka, 23/03-ispravka, 70/03, 55/04, 61/05, 85/05-dr. zakon, 62/06-dr. zakon, 61/07, 20/09, 72/09-dr. zakon, 53/10, 101/11, 2/12-ispravka, 93/12, 47/13, 108/13, 68/14, 105/14, 91/15-autentično tumačenje, 112/15, 15/16, 108/16, 30/18, 95/18 i 86/19), poresku prijavu u pismenom obliku podnosi organizacionoj jedinici Poreske uprave nadležnoj za teritoriju na kojoj je mesto ostvarivanja prihoda, odnosno boravište obveznika, odnosno prebivalište ili sedište poreskog punomoćnika.
Poresku prijavu u pismenom obliku može podneti poreski obveznik ili lice koje je poreski obveznik ovlastio za podnošenje poreske prijave i preduzimanje radnji koje su u vezi sa podnetom prijavom.
Poreska prijava podnosi se najkasnije do 15. maja 2020. godine. Godišnji porez na dohodak građana utvrđuje rešenjem nadležni poreski organ,na osnovu podataka iz poreske prijave, poslovnih knjiga i drugih podataka koji su od značaja za utvrđivanje poreske obaveze.
Primer načina obračuna godišnjeg poreza za obveznika koji je ostvario prihod po osnovu zarade kod jednog poslodavca (uz primenu neoporezivog iznosa od 15.000 dinara za zaradu za decembar 2018. godine isplaćenu u januaru 2019. godine, a počev od zarade za januar 2019. godine uz primenu neoporezivog iznosa od 15.300 dinara), ugovora o autorskom delu, od nepokretnosti i kome je izvršen povraćaj doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za 2018. godinu:
Zarade za januar 2019. godine uz primenu neoporezivog iznosa od 15.300 dinara), ugovora o autorskom delu, od nepokretnosti i kome je izvršen povraćaj doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za 2018. godinu:
R. Br. | Opis | Iznos |
1. | Bruto zarada | 6.000.000 |
2. | Neoporezivi iznos zarade (15.000 d. + 15.300 d. x 11) | 183.300 |
3. | Poreska osnovica (r.b. 1 – r.b. 2) | 5.816.700 |
4. | Porez (r.b. 3 x 10%) | 581.670 |
5. | Najviša godišnja osnovica doprinosa | 4.100.700 |
6. | Doprinosi na teret zaposlenog (r.b. 5 x 19,9%) | 816.039 |
7. | Ukupno porez i doprinosi (r.b. 4 + r.b. 6) | 1.397.709 |
8. | Prihod za oporezivanje (r.b. 3 – r.b. 7) | 4.418.991 |
9. | Bruto autorski honorar | 4.700.000 |
10. | Normirani troškovi (r.b. 9 x 43%) | 2.021.000 |
11. | Oporezivi prihod (r.b. 9 – r.b. 10) | 2.679.000 |
12. | Porez (r.b. 11 x 20%) | 535.800 |
13. | Doprinos za PIO na teret primaoca (r.b. 11 x 26%) | 696.540 |
14. | Ukupno porez i doprinosi (r.b. 12 + r.b. 13) | 1.232.340 |
15. | Prihod za oporezivanje (r.b. 11 – r.b. 14) | 1.446.660 |
16. | Bruto prihod od izdavanja nepokretnosti | 4.700.000 |
17. | Normirani troškovi (r.b. 16 x 25%) | 1.175.000 |
18. | Oporezivi prihod (r.b. 16 – r.b. 17) | 3.525.000 |
19. | Porez (r.b. 18 x 20%) | 705.000 |
20. | Prihod za oporezivanje (r.b. 18 – r.b. 19) | 2.820.000 |
21. | Iznos po osnovu povraćaja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje | 100.000 |
22. | Ukupan godišnji prihod (r.b. 8 + r.b. 15 + r.b. 20 + r.b. 21) | 8.785.651 |
23. | Neoporezivi iznos | 2.729.304 |
24. | Dohodak za oporezivanje (r.b. 22 – r.b. 23) | 6.056.347 |
25. | Lični odbici (za obveznika i jednog člana) | 500.372 |
26. | Oporezivi dohodak – poreska osnovica za godišnji porez (r.b. 24 – r.b. 25) | 5.555.975 |
27. | Oporezivi dohodak do šestostruke prosečne godišnje zarade | 5.458.608 |
28. | Oporezivi dohodak preko šestostruke prosečne godišnje zarade (r.b. 26 – r.b. 27) | 97.367 |
29. | Porez po stopi od 10% (r.b. 27 x 10%) | 545.861 |
30. | Porez po stopi od 15% (r.b. 28 x 15%) | 14.605 |
31. | Godišnji porez (r.b. 29 + r.b. 30) | 560.466 |
MINISTAR
Siniša Mali